به نقل از «خرداد»

آیا ابرتورم در ایران امکان تحقق دارد؟

تاریخ انتشار: ۶ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۹۵۳۰۲

دنیای اقتصاد نوشت: تورم از یک‌دهه قبل از انقلاب مشکلی مداوم در اقتصاد ایران بوده که به‌واسطه عواملی همچون فشار تقاضا، تضعیف ارزش ریال، مدیریت ناکارآمد، اختلالات در بخش تولید، افزایش پایه پولی و گاهی به خاطر همزمانی برخی از آنها به آن دامن زده‌ شده است.

دولت‌ها در هر دوران برای رسیدگی به تورم گام‌هایی مانند اجرای نرخ‌های دستوری برای ارز، اجرای کنترل قیمت‌ها و سهمیه‌بندی کالاهای کمیاب برداشته‌اند که این اقدامات موفقیت محدودی داشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

توجه به این امر مهم است که تورم در ایران تحت‌تاثیر طیف گسترده و لایه‌لایه‌ای از عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قرار گرفته و تاریخ این عوامل متعدد نیز با دوره‌هایی از ثبات و بی‌ثباتی همراه شده است.

علل تورم در ایران پیچیده و چندوجهی است و نسبت‌دادن تورم کشور تنها به یک عامل، دشوار و غیرآکادمیک است. در یک‌دهه اخیر محدودیت‌های ارزی، تحریم‌های کمرشکن و عرضه پول غیرمرتبط با تولید، چشم‌انداز مدیریت تورم را به‌شدت تیره کرده است.

تورم در ایران در دوره‌های زمانی مختلف نشان‌دهنده روندی است که شاید به درک وضعیت غامض مقطع کنونی کمک کند. به عنوان مثال:

۱. دهه‌های ۳۰ و ۴۰ به عنوان دهه‌هایی با رشد بالا و تورم پایین شناخته می‌شوند.

۲. دهه ۵۰ با افزایش قیمت نفت که موجب افزایش سریع درآمد دولت و افزایش هزینه‌های عمومی شد، شناخته می‌شود. این امر همراه با گسترش عرضه پول سبب ایجاد تورم بالا شد.

۳. در دهه ۶۰ با آغاز جنگ ایران و عراق، کاهش ارزش واحد پول ایران و کاهش تولید و کمبود ارز، افزایش شدید تورم را شاهد بودیم. جنگ با هزینه‌هایش در کنار تحریم‌ های اقتصادی که در این دوره بر کشور اعمال شد، به کاهش حجم اقتصاد و افزایش قیمت‌ها کمک کرد.

۴. در دهه ۷۰ و پس از جنگ، دولت وقت مجموعه‌ای از اصلاحات اقتصادی را با هدف توسعه اقتصادی و کاهش تورم اجرا کرد - از جمله معرفی ارز جدید-اما تورم همچنان بالا بود. به‌عنوان نمونه، در این دهه شاهد نرخ‌های تورم ۲/ ۳۵درصدی و ۴/ ۴۹درصدی در سال‌های ۱۳۷۳ و۱۳۷۴ بودیم.

۵. دهه ۸۰ دوره‌ای است که با ثبات نسبی سیاسی و اقتصادی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری شرکت‌های اروپایی و آسیایی شناخته می‌شود. در این دوره، حتی با وجود افزایش عرضه پول پایه می‌توان به برخی موفقیت‌ها در کاهش تورم و رشد اقتصادی اشاره کرد.

۶. در دهه ۹۰ و به‌خصوص در اوایل این دهه با تشدید تحریم‌های اقتصادی مشخص شد که تا چه اندازه بخش عرضه اقتصاد و کنترل تورم، تحت‌تاثیر نداشتن ‌تعامل با اقتصادهای تاثیرگذار دنیاست. افزایش شدید تورم در این دوران تنها به‌واسطه تحریم‌ها و کاهش ذخایر ارزی نبود، بلکه مدیریت ناکارآمد و غیرحرفه‌ای در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی جامعه را وارد رکود تورمی سنگینی کرد که خارج‌شدن از آن به‌سادگی امکان‌پذیر نیست.

مرور این تاریخ از آن جهت بود که نکات مهم زیر بیان شود.

نکته اول اینکه نقش ثبات در روابط سیاسی و اقتصادی با اقتصادهای تاثیرگذار دنیا در کنترل تورم بیان شود؛ اما نباید از این نکته غافل بود که ملی کردن بسیاری از صنایع و از بین بردن قدرت بخش خصوصی که از اوایل انقلاب شروع شد، تاثیرگذاری تحریم‌ها را دوچندان کرد، چراکه تحریم بخش خصوصی به‌مراتب سخت‌تر از تحریم بخش‌های مرتبط با دولت است.

نکته دوم، تحلیل صرفا پولی تورم است؛ به این معنا که دلیل اصلی تورم، رشد پایه پولی است. تورم مزمن ایران تنها در قالب یک‌مدل یک متغیر رشد پایه پولی قابل دفاع نیست. هر نوع بی‌ثباتی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که منجر به نااطمینانی شود، حامل شوک تورمی است. نبود رقابت و فساد دستگاه‌های اجرایی‌ و نظارتی هم عاملی در تضمین بقای تورم است. بی‌برنامگی و بی‌انضباطی در بودجه دولت، هم عامل تشدید و هم عامل بقای تورم است. چنین عواملی یا به وجود آورنده شوک‌های تقاضا و عرضه و عدم‌اطمینان هستند یا ضامن استمرار آنها.

در خصوص پدیده ابرتورم نیز باید اشاره کرد که با توجه به ساختار نیمه‌مستقل تولید در ایران، احتمال وقوع ابرتورم بسیار پایین است. ریال با تمام کاهش ارزش مبادله‌ای، هنوز برای تولید بسیاری از اقلام قابل استفاده است و در داخل ایران ارزش مبادله‌ای دارد. در این بین، ریال یک‌پول حاکمیتی است که با آن می‌توان تولیداتی در حوزه مواد غذایی، ساختمانی، محصولات شیمیایی و... داشت. مادامی که ریال قابلیت تولید داشته ‌باشد، پدیده ابرتورم شکل نخواهدگرفت؛ چرا که یکی از شاخصه‌های ابرتورم از بین رفتن قابلیت تولیدی پول است که حتی قابلیت پذیرش و مبادله آن را میان مردم از بین می‌برد. در چنین شرایطی مردم حاضر به مبادله پول حاکمیتی نیستند و مبادلات با پول رایج سایر کشورها صورت می‌گیرد.

منبع: خرداد

کلیدواژه: تورم در ایران تحریم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khordad.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خرداد» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۹۵۳۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وزارت کار: تورم و حقوق کارگران به یک اندازه افزایش یافته است

به گزارش همشهری آنلاین، در مورد حقوق کارگران، سرانجام اینکه حسین علی رعیتی فرد، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته است: جمع افزایش تورم در سه سال گذشته ۱۲۶ درصد بوده اما در همین مدت مجموع افزایش دستمزد کارگران به عدد ۱۱۹.۴ درصد رسیده است و تقریبا این ۲ عدد در کنار هم افزایش یافته اند و رویکرد دولت نیز از بین بردن شکاف بین دستمزد و تورم بوده است.

اما داستان تجارت و روابط تجاری و اقتصادی ایران با دنیای خارج، این روزها متفاوت از گذشته شده تا جایی که مهدی ضیغمی، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران از ایجاد یک خط کشتیرانی منظم به غرب آفریقا و افزایش رایزنان بازرگانی در این قاره خبر داده و گفته می‌خواهیم تعداد رایزنها را از ۳ نفر به ۱۴ نفر افزایش دهیم.

محمد صادق قنادزاده معاون این سازمان هم در اظهارنظری با بیان اینکه گوشت گرم از کنیا، آفریقای جنوبی و تانزانیا به ایران وارد می‌شود، گفت: در رابطه با تجارت آزاد با پاکستان منتظر پاسخ طرف پاکستانی هستیم.

اوتصریح کرد: اگر تجارت غیررسمی به تجارت رسمی تبدیل شود، می‌توان گفت همین الان هم تجارت ۵ میلیارد دلاری بین دو کشور محقق شده است.

همزمان داوود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه که به بانکوک پایتخت تایلند رفته در دیدار با معاون دبیر کل سازمان ملل گفته که با وجود تحریم‌های ظالمانه، آمادگی تأمین انرژی پایدار مورد نیاز کشورهای منطقه از جمله کشورهای ترکیه، پاکستان و هند و همچنین گاز مورد نیاز کشورهای اروپایی را داریم البته او این را هم اضافه کرده که ما آماده همکاری در زمینه مدیریت منابع آب با سازمان ملل متحد هستیم.

با نزدیک شدن به روزهای گرم سال، علی اکبر محرابیان وزیر نیرو با اینکه برنامه تعمیرات اغلب نیروگاه‌های کشور به پایان رسیده است، افزود: تا نیمه اردیبهشت‌ماه با اتمام فعالیت‌های پیش‌بینی شده در این بخش، تمامی نیروگاه‌های کشور با حداکثر ظرفیت به استقبال روزهای اوج مصرف برق تابستان خواهند رفت. او افزود: با توجه به شروع فصل گرم سال در حال آماده‌سازی نیروگاه‌های کشور برای تولید برق پایدار و مطمئن در سراسر کشور هستیم.

کد خبر 847319 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها اقتصاد - تورم کارگران حقوق و دستمزد تجارت خارجی